De huidige IT-sector in feiten en cijfers

De IT-sector

Er zijn veel verschillende opvattingen en definities van wat de IT-sector nu precies is. Bedrijven die producten en advies leveren aan eindklanten specifiek over technologie en connectiviteit, scharen we onder de IT-sector. Binnen de IT-sector onderscheiden we dan weer verschillende deelsectoren en bedrijven:

• Hardware-fabrikanten *
• Leveranciers van connectiviteit (telecom en glasvezel)*
• Datacenters *
• Managed Service providers *
• Softwareontwikkelaars
• IT-services (dienstverlening)

*Vormen de IT-infrastructuur 

Over het algemeen zijn IT-bedrijven dienstverlenende bedrijven en minder kapitaalsintensief. Met uitzondering van de bedrijven actief in de IT-infrastructuur die veel investeren in hardware en connectiviteit. Bij softwareontwikkelaars wordt voornamelijk geïnvesteerd in R&D (productontwikkeling). Medewerkers zijn vaak de belangrijkste assets van een IT-bedrijf.

De IT-sector is blijvend in trek… 

De IT-sector in Nederland is relatief jong en groeit sterk: de laatste vijftien jaar van 2% naar zo’n 6% aandeel in het bruto binnenlands product (bbp) in 2024. Naar verwachting groeit de sector richting 2040 verder naar 10 à 12% aandeel in het bbp. Voornamelijk doordat IT een belangrijke enabler is van innovatie, digitalisering en duurzaamheid in andere sectoren. De twin transition, de gelijktijdige en elkaar versterkende digitale en de duurzame transities, speelt hierbij ook een belangrijke rol. Daarnaast proberen andere sectoren de huidige arbeidsmarktkrapte op te vangen met digitalisering en automatisering. Dit zorgt weer voor een constante vraag naar (software)producten en diensten die geleverd worden door de IT-sector. Lees hierover meer in het artikel 'IT-sector wordt steeds belangrijker voor Nederland'.

…maar kent ook de nodige uitdagingen 

Nederland behoort op dit moment nog tot de top 4 gedigitaliseerde landen in Europa maar deze positie staat onder druk. Onder andere door achterblijvende investeringen in R&D, de digitale infrastructuur en onderwijs. Die vormen dan ook een gevaar voor het toekomstig verdienvermogen van de IT-sector en zelfs voor de BV Nederland. Ook het verdienvermogen binnen de EU staat door de achterblijvende investeringen in R&D onder druk. Meer achtergrond lees je op deze pagina. 

Verder geldt, net als voor veel andere sectoren, dat de arbeidsmarkt in de IT-sector krap is, zeker op complexe functies. Het onderwijs is onvoldoende afgestemd op de vraag vanuit de sector naar gespecialiseerde technische mensen. Dit wordt nog eens versterkt doordat investeringen in het onderwijs, met name in professoren die technici zoals A.I.-specialisten kunnen opleiden, achterblijven. Daar komt bij dat een macro-economische groeivertraging op dit moment ook bepaalde subsectoren in de IT raakt. Zo komen bijvoorbeeld medewerkers in de IT-services momenteel wat moeilijker aan nieuwe opdrachten. Zie ook de grafiek hieronder 'IT-dienstverlening: groeibelemmeringen' waar we reden - onvoldoende vraag - zien oplopen.

Daarnaast zitten landelijk en lokaal beleid elkaar soms in de weg, bijvoorbeeld op het gebied van de digitale infrastructuur. Waar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat de digitale infrastructuur en datacenters als cruciaal voor de Nederlandse economie bestempelen, trappen lokale gemeenten op de rem door kritisch te zijn op het verlenen van vergunningen voor bijvoorbeeld de uitbreiding van datacenter capaciteit. Lees hierover meer in het rapport 'De staat van de digitale infrastructuur' van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De sector is in beweging

De exponentiële ontwikkeling van technologie is een van de belangrijkste in de sector. Maar zeker voor kleinere IT-bedrijven is die niet altijd makkelijk te volgen. Dit dwingt IT-ondernemers tot strategische keuzes. Je kunt je bijvoorbeeld specialiseren op één of enkele technologieën of je producten en diensten verder verbreden. Bijvoorbeeld door een “one-stop-shop” te worden waar klanten terechtkunnen voor al hun IT-vragen, van IT-infrastructuur tot applicatieontwikkeling. Om meer kennis en andere diensten aan te bieden, wordt dit soms zelf opgebouwd, of – omdat dit vaak te lang duurt – extern aangekocht. Dit laatste drijft dan weer de huidige consolidatieslag in de markt. Onder andere aanhoudende financiering vanuit private equity (PE) voedt deze consolidatieslag. PE ziet de IT-sector namelijk nog altijd als een aantrekkelijke sector om in te investeren. We zien hierbij overigens een verdere toename van buitenlandse PE-partijen in de Nederlandse markt. We verwachten dat deze consolidatie zich doorzet en dat IT-bedrijven groter zullen worden.    

Een andere beweging richt zich op toenemende wet-en regelgeving zoals bijvoorbeeld de AVG, de AI Act, en de NIS-2 regelgeving. Dit zorgt voor een complex speelveld met een toenemende druk op governance en een verhoogde aandacht voor digitale veiligheid. Cybersecurity vormt inmiddels het belangrijkste bedrijfsrisico voor bedrijven in het algemeen. Maar dit geldt zeker ook voor bedrijven in de sector zelf. IT-bedrijven zijn namelijk steeds vaker het doelwit van hackers om zo bijvoorbeeld in een keer bij een groep eindklanten terecht te kunnen komen. Goede cybersecurity en strategische verankering van dit thema is daarom een must. Tegelijkertijd biedt  dit ook weer kansen om eindklanten te adviseren over cybersecurity.

> Lees verder: de IT richting 2040. Vier transitiepaden onder de loep